SHPALLEN FITUESIT E DOKUFEST XXI

14 August, 2022

Fituesit e edicionit të 21-të “Si të mbijetosh…?” të DokuFest u shpallën të shtunën në mbrëmje në ceremoninë e ndarjes së çmimeve të mbajtur në Kinemanë Lumbardhi Open Air në Prizren, në prani të personaliteteve të shumta, të ftuarve, jurisë, sponsorëve dhe partnerëve të festivalit. .

108 filma, që përfaqësonin 58 shtete, konkurruan për çmime në 8 kategori konkurruese dhe u vlerësuan nga një grup jurish të cilët udhëtuan të gjithë për në Prizren. Gjithashtu, një përzgjedhje prej 12 filmash konkurroi  për çmimin e publikut.

Festivali 9-ditor pa një rikthim në formatin fizik me shfaqjen e 272 filmave në më shumë se 10 kinema, seminare, panele, debate, masterclasses, ekspozita dhe një sërë aktesh live të programit muzikor të DokuNights, program ky i kuruar nga Leart Rama, me interpretimet e muzikës kryesisht eksperimentale dhe elektronike të artistëve të njohur ndërkombëtarisht si Hercules & Love Affair, Sega Bodega, Zebra Katz, DMX Krew, D.DAN, Roza Terenzi, Phase Fatale, Jensen Interceptor, Schwefelgelb, Detroit in Effect, Jensen Interceptor, Ceeohaz Acid Crew, ndër artistët tanë vendas, Edona Vatoci, This Is Not, Leart Rama, Matale, Pandaudio, Tadi, Leo Lumezi, Genc Elezaj.

Më poshtë mund të gjeni listën e plotë të çmimeve dhe deklaratat e jurisë:

BALKAN DOX 

Filmi fitues: FACTORY TO THE WORKERS 

DEKLARATË: Juria zgjodhi unanimisht një dokumentar që zbulon dinamikën komplekse dhe universale të një mikrokozmosi ku solidariteti njerëzor sfidohet nga forcat brutale shoqërore, duke përdorur një qasje të ndjeshme dhe kamerë të saktë vëzhguese. Çmimi Balkan Dox shkon për “Factory to the Workers” nga Srđan Kovačević.

 INTERNATIONAL FEATURE DOX 

Filmi fitues: DRY GROUND BURNING 

DEKLARATË: Juria u fiksua menjëherë pas pamjeve hapëse të kontrolluara dhe plot besim të filmit. Këto dokumente të errëta të punës dhe kriminalitetit krijojnë një hapësirë të paqartë, "hibride" që bie midis ose, më mirë të themi, gërsheton "trillimin" dhe "dokumentarin", por shumë shpejt ky dallim bëhet më pak i rëndësishëm, madje edhe brenda kontekstit të një festivali të filmit dokumentar. Kjo sepse angazhimi që filmi shfaq në nivelin mikro dhe makro me të tashmen e një vendi thellësisht të ndarë nuk mund të ishte më real. Duke jetuar në margjinat e infrastrukturës së rrënuar sociale dhe ekonomike të Brazilit, "kasti" i “Dry Ground Burning” i protagonistëve tejet tërheqës dhe idiosinkratik trajton dëshirën, seksualitetin dhe familjen kokë më kokë, ndërsa bën përpjekje utopike për një të ardhme në të cilën burgjet reformohen ose shfuqizohen dhe ku punëtorët zotërojnë mjetet e prodhimit. Këto "tema" janë komplekse dhe mjaft të mëdha për të merituar disa filma, por guximi i mjeshtërisë së kineastëve na bëri të dëshironim të shkonim kudo që ata na shpien, nga periferitë ekonomike dhe gjeografike të Brazilias deri te mitingjet delirante në mbështetje të Bolsonaros në zemër të qytetit. Ne ishim unanim në vendimin tonë për t'i dhënë Adirley Queirós dhe Joana Pimenta çmimin për Dokumentarin më të Mirë të Metrazhit të Gjatë në Garën Ndërkombëtare.

ÇMIMI SPECIAL I JURISË              

Filmi fitues: THE ECLIPSE

DEKLARATË: Ishte e pamundur të ulesh për ta parë këtë film në Kosovë – në një audiencë njerëzish, pavarësia e të cilëve u kërcënua kohët e fundit, edhe një herë, nga një vend që për një dekadë e gjysmë ka refuzuar të njohë pavarësinë e tij – pa u ndjerë   menjëherë i shqetësuar dhe i tensionuar. Por Nataša Urban e përputhi dhe e ngriti këtë tension, me hetimin e saj të papërkulshëm ballafaques me "anën tjetër". Filmi "Eclipse" lundron me mjeshtëri një histori të gjerë, kronologjike të Serbisë, vendit që ajo ka lënë pas dhe një hetim të anëtarëve të familjes së saj që zënë pozicione që variojnë nga mohimi te zemërimi ekstrem ndaj veprimeve të kombit të tyre. Na bëri përshtypje besimi me të cilin ishin thurur këto fije, si vizualisht ashtu edhe në montazh, si dhe forca e saj pedagogjike, por jo didaktike. Është mëkat që personazhi i këtij filmi është edhe një herë kaq i lidhur me çështjen, por pyetjet që Urban i bën për kulturën e kujtesës dhe detyrimin që një komb ta përsëris janë dhe do të jenë gjithmonë me rëndësi globale.

INTERNATIONAL SHORT DOX 

Filmi fitues: HAULOUT
DEKLARATË: Filmi Haulout nga Evgenia Arbugaeva dhe Maxim Arbugaeva krijon një atmosferë befasuese por edhe kërcënuese. Filmi magjeps përmes vëzhgimit të përmbajtur të kamerës dhe dizajnit mahnitës të zërit. Regjisorët ngadalë dhe butësisht na drejtojnë deri në pikën ku hapin një derë drejt botës duke krijuar një moment të bukur kinematografik. Duke hyrë në një përvojë personale të një njeriu, ne përballemi me një fenomen që ka ndikim global. Përzierja e akorduar mirë e elementëve të ndryshëm e bindi jurinë njëzëri.

ÇMIMI SPECIAL I JURISË

Filmi fitues: I AM TRYING TO REMEMBER

DEKLARATË: FIlmi "I am trying to remember" paraqet një eksplorim arkivor poetik për të zbuluar praninë fantazmë të Gholamit, fytyra e të cilit është e padukshme; i mjegulluar, i gërvishtur, i djegur dhe i kryqëzuar sikur të mos ishte kurrë pjesë e historisë. Përmes shpalosjes poetike të filmit, fytyra e Gholamit fillon të merr formë ku mësojmë se një histori kolektive ku ai bënte pjesë, u ndërpre me dhunë. Në një mënyrë tejet të jashtëzakonshme, filmi i Ahangaranit kombinon pamjet e qeta fotografike me imazhet lëvizëse të turmave të stuhishme; momentet nga tubimet familjare me ndrydhjen e ëndrrave kolektive.

HUMAN RIGHTS DOX

Filmi fitues: MYANMAR DIARIES

DEKLARATË: Juria është impresionuar nga cilësia dhe shpirti i të gjitha veprave në kategorinë e Të Drejtave të Njeriut. Filmi fitues është Myanmar Diaries, realizuar nga The Myanmar Film Collective - një film kolazh i guximshëm dhe zemërthyes i bërë nga disa zëra anonimë që ndajnë një shpirt thellësisht të lënduar, por të pathyeshëm. Një film si një klithmë dhimbjeje, një klithmë beteje, një thirrje për ndihmë dhe një thirrje për t'u dëgjuar dhe parë. Shtypja e parë këtu është e skajshme dhe çnjerëzore, rezistenca vjen në shumë forma dhe ngjyra. Format kinematografike, formatet dhe montazhi janë të kombinuara me mjeshtëri në një përpjekje këmbëngulëse për të kapërcyer këtë moment, me shpresë shumë të shkurtër në historinë e Mianmarit, por shumë nga njerëzit në këtë film, të frikësuar dhe trima të paimagjinueshëm njëherësh, do të qëndrojnë me ne përgjithmonë.

ÇMIMI SPECIAL I JURISË 1

Filmi fitues: Children of the Mist

DEKLARATË: Kërcënimet e martesës së fëmijëve, rrëmbimit të nuses, varfërisë dhe alkoolizmit janë gjithmonë aty për Di-në, protagonisten 13-vjeçare të ”Children of the Mist”. Por megjithatë regjisorja arrin të fiksojë edhe momente të gëzueshme dhe më të lehta në jetën e saj. Jeta familjare dhe puberteti në të gjithë kompleksitetin e tij midis traditës dhe modernitetit janë në thelb të këtij portreti intim, të vendosur mes bukurisë natyrore dhe të harlisura të fushave të orizit në Vietnamin e Veriut. Ky debutim mbresëlënës me metrazh të gjatë sigurisht që meriton një çmim special të jurisë.

ÇMIMI SPECIAL I JURISË 2

Filmi fitues: THE NEW GREATNESS CASE

DEKLARATË: Ky film tepër i guximshëm dhe i fuqishëm tregon historinë e të rinjve rusë që arrestohen dhe akuzohen për komplot për të rrëzuar qeverinë në bazë të provave të sajuara. Regjisorja analizon dhe përshkruan shkëlqyeshëm goditjen e lirisë së shprehjes dhe lirisë së tubimit në Rusi. Ajo tregon gjithashtu format e ndryshme eksplicite dhe implicite të dhunës në një vend ku shkeljet sistematike të të drejtave të njeriut janë normë dhe jehona e shtypjeve staliniste ndihet në jetën e përditshme. Juria ndjeu fort se -veçanërisht gjatë luftës së agresionit të Federatës Ruse kundër Ukrainës- ky film meriton një çmim special të jurisë.

GREEN DOX

Filmi fitues: FORAGERS 

DEKLARATË: Regjisorja Jumana Manna krijon një lidhje intime midis gjendjes së vështirë të personazheve të saj dhe audiencës, të nxjerrë në pah nga peizazhet dhe tekstet medituese dhe përdorimi i ndjeshëm i intervistave. Kjo është një histori e nevojshme për atë se si lidhja midis njerëzve dhe natyrës nuk mund të thyhet lehtë.

TRUTH

Filmi fitues: THE KILLING OF A JOURNALIST 

DEKLARATË: Gjatë gjithë javës, jemi përballur me filma me tema të rëndësishme dhe realitete sfiduese, ku secili meriton qendrën e vëmendjes. Ata filma na informuan, na prekën, na tronditën dhe na përkujtuan atë që bëjmë dhe duhet të përfaqësojmë. Një film na bëri të reflektojmë thellë mbi nocionin e lirisë së fjalës dhe aq më tepër mbi eminencën dhe qëndrimin e të folurit të së vërtetës para pushtetit. Ne u bëmë pjesë e një hetimi që kërkon të vërtetën dhe drejtësinë, duke na mbajtur të lidhur dhe prekur nga personazhet dhe duke u gozhduar pas tyre në luftën dinjitoze për të kërkuar një të vërtetë të pamohueshme. Çmimi për filmin më të mirë të garës së Filmave për të Vërtetën shkon për një punë të palodhur, një përvojë shkurajuese dhe për vendosmërinë frymëzuese të atyre që në mënyre të papërkulshme e thonë të vërtetën ndaj pushtetit; "The Killing of a Journalist" nga Matt Sarnecki.

INTERNATIONAL SHORTS
Filmi fitues: WILL MY PARENTS COME TO SEE ME 

DEKLARATË: Çmimi i shkon një filmi që portretizon me ndjeshmëri dhe saktësi jetën në rrethana ekstreme. Kinematografia e akorduar, ritmi dhe aktrimi delikat ndërton tension shqetësues dhe na detyron të përballemi me të pamundurën. Kjo histori e treguar me mjeshtëri dhe këmbëngulësi është deklaratë e fuqishme kundër dënimit me vdekje dhe për njerëzimin. Fituesi i filmit më të mirë ndërkombëtar me metrazh të shkurtër është "Will my Parents come to see me" nga Mo Harawe.

ÇMIMI SPECIAL I JURISË

Filmi fitues: LOVE AND REVENGE

DEKLARATË: Juria vendosi t'i japë çmimin special një filmi që me formën e tij inovative mjegullon kufirin midis botës digjitale dhe asaj fizike. Me një zë të tijin të fortë dhe një ton absolut, filmi eksploron identitetin në epokën digjitale dhe sesi strukturat shtypëse vazhdojnë të sfidohen nga krijimtaria dhe kërkimi i lirisë. Çmimi special i jurisë shkon te LOVE & REVENGE nga Anhar Salem.

EFA NOMINATION 
Filmi fitues: MEMOIR OF A VEERING STORM

NATIONAL

Filmi fitues: KA ME KALU 

DEKLARATË: Një portret intim familjar që nxjerr në pah gjendjet emocionale të lidhura me humbjen dhe zinë me butësi dhe kujdes. Filmi eksploron një traumë të tashme duke e ndërthurur atë me të kaluarën dhe historinë pa humbur zotërimin e rrëfimit, dhe mbështetet nga një performancë e shkëlqyer aktrimi dhe kimie mes protagonistëve, duke shënuar një debutim solid regjisorial. Filmi më i mirë në Garën Kombëtare shkon për "Ka Me Kalu" nga Flonja Kodheli.