10/08/2024

Sesioni i DokuTalks të premten mbuloi dyshen e suksesshme të regjisorëve dhe montazherëve, 'një bashkim në parajsë'. Kur një regjisor dhe montazher punojnë së bashku në harmoni, ndodh magjia.

Panelistët tanë ishin Kumjana Novakova & Jelena Maksimović (dyshja regjisore-montazhere e Silence of Reason), Ilir Hasanaj & Enis Saraçi (dyshja regjisor-montazher e Workers Wings). Diskutimi u moderua nga Dea Gjinovci bashkë-kuratorja jonë e DokuTalks, e cila edhe një herë udhëhoqi këtë bisedë informative.

Shumë njerëz mendojnë se regjisori është kapiteni i vetëm i anijes, por sipas dy regjisorëve tanë, Kumjana dhe Ilir, çelësi i suksesit dhe ndikimit të një filmi është kryesisht rezultat i vendimeve të mira të montazhit, që regjisori dhe montazheri duhet të marrin së bashku.

Të dy regjisorët pranuan se është mençuri të dëgjosh mendimet e montazherit për një skenë, ritëm, çfarë duhet të mbetet e çfarë jo, në thelb të gjithë komponentët e një filmi.

Kjo marrëdhënie regjisor/montazher është më shumë si një martesë, ku secili duhet të dëgjojë njëri-tjetrin, të vlerësojë pikëpamjet e tjetrit dhe të punojë së bashku për filmin më të mirë që mund ta bëjnë.

Iliri tha se “montimi mund të të bëjë të ndihesh sikur po gjykohesh, mund të jetë i dhimbshëm. Megjithatë, Enisi më bën të ndihem si regjisor i mirë dhe ky është bashkëpunim. Si regjisor më pëlqen të mësoj. Të dhemb, por është mirë të kesh kritika të sinqerta nga Enisi. Ne nuk do të përplaseshim nëse nuk do të na interesonte filmi.” Ai tha gjithashtu “Enisi më shkatërron me realitet ndonjëherë! Por një mik ju tregon të vërtetën."

Kumjana tha “duhet të jeni rehat me montazherin tuaj, sepse vizioni për filmin ndonjëherë mund të humbasë, ndaj duhet të diskutoni me njëri-tjetrin se si ta ktheni atë. Është në rregull të dështosh megjithatë, dhe mirë ta pranosh dhe të mësosh prej tij, të bën mirë. Është thelbësore të kesh bashkëpunëtorë të cilët gjithashtu janë të përkushtuar për një film të mirë. Duhet shumë punë dhe biseda të vështira – por duhet ta gjejmë filmin së bashku.”

Të dy montazherët tanë, Jelena dhe Enisi, thanë se ju pëlqen të punojnë me Kumjanën dhe Ilirin, dhe të dyja ekipet kanë krijuar lidhje të forta në punën e tyre, por edhe janë bërë miq të ngushtë.

“Një regjisor i mirë si Kumjana krijon një ndjenjë besimi, sigurie, në mënyrë që unë të ndaj pikëpamjet e mia. Kjo është e mirë edhe në jetë. Është shumë e rëndësishme”, tha Jelena. Ajo tha se një ditë Kumjana i tregoi një foto të fuqishme, i tha ta shikojë. Pastaj tha: "E sheh? Duhet ta bëjmë një film”. Dhe kështu filloi puna e tyre ekipore në "Silence of Reason".

Jelena kishte një këshillë të mirë për montazherët: “Duhet t'i lini nxitimet t'ju udhëheqin. Respektoni materialin, lëreni të flasë me ju. Lëreni veten të "notoni" dhe do t'ju çojë atje ku është historia."

Enisi shtoi “Për mua është thelbësore të di se për çfarë po xhirojnë regjisori dhe aktorët, në mënyrë që të mund ta di historinë. Megjithatë, jam i lirë të shtoj mendimet e mia. Secili prej nesh mund ta shohim produktin e përfunduar ndryshe, dhe kjo është gjithashtu në rregull.” Iliri tha për Enisin: “Ai është këmbëngulës, shumë logjik. Jo egoist. Dhe shumë shpesh ai ka të drejtë!”, gjë që shkaktoi të qeshura në publik.

Mund ta shihnim se këto dy ekipe regjisorësh dhe montazherësh kishin respekt për talentet e njëri-tjetrit, por më shumë se këto ishin bërë miq të ngushtë. Ishte ndjenjë e mirë të shihje këto miqësi dhe të dëgjoje këta miq të flasin hapur për njëri-tjetrin. Është e mahnitshme se çfarë mund të arrijnë njerëzit kur respektojnë dhe dëgjojnë njëri-tjetrin.

Nga: Scott Hoy

Foto: Matt Ellis